ABD’nin eski başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin başkan aday adayı Donald Trump hakkında yayınlana bir videoda, Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyası dönemini çağrıştıran ‘birleşmiş Reich’ sözünün kullanılması tepki çekti. CNN International’ın haberine göre, Trump’ın seçim kampanyası ekibi tarafından paylaşılan, ardından kaldırılan videonun tasarımı, kaynağını 30 yaşındaki Türk serbest grafik tasarımcısı Enes Şimşek’in 2023 yılında hazırladığı bir video şablonu koleksiyonundan alıyor.
Söz konusu videoda, Donald Trump’ın kasımda yeniden başkan seçilmesi halinde gazetelerin nasıl manşetler atabileceği ile ilgili de kurgu görüntülere yer verilmişti. Bunların arasında “Amerika için sırada ne var?” sorusu da vardı. Hazırlanan kurgu makalede ise ‘birleşmiş Reich’ın yaratılması’ da dahil kullanılan ifadeler pek çok kişi tarafından Nazi Almanyası ve o dönemde kullanılan dille ilişkilendirildi. ABD Başkanı Joe Biden da bu referansı kınarken, Trump’ın kampanya ekibi, videoyu kendilerinin hazırlamadığını, bir ekip çalışanının söz konusu metni görmeden videoyu paylaştığını savundu.
‘ASLINDA 1’İNCİ DÜNYA SAVAŞI’YLA İLGİLİ BİR METİN ARAMIŞTIM’
CNN’den Jon Sarlin’in haberine göre, sahte makale metninin izlerini Türkiye’de yaşayan grafik tasarımcı Şimşek’e kadar sürmek mümkün. Şimşek, CNN’e verdiği demeçte, Trump reklamının, kendisinin geçen yıl mayıs ayında oluşturduğu video grafiklerinden oluşturulmuş gibi göründüğüne dikkat çekti. Söz konusu video grafikler, kullanıcılara eski haber filmleri gibi görünen videolar oluşturma seçeneği sunuyordu.
Grafik tasarımcısı Şimşek, kendisinin esasında 2’nci Dünya Savaşı değil, 1’inci Dünya Savaşı ile ilgili bir metin için Google’da arama yaptığını, bulduğu dili kopyaladığını ve bunu gazete makalesine yapıştırdığını anlattı: “Birleşmiş Reich’ın yaratılmasının da etkisiyle, Alman sanayi gücü ve üretimi 1871 yılının ardından önemli derecede artış gösterdi.”
‘TRUMP VİDEOSUNDA, ORİJİNAL ŞABLONDAKİ METİN KORUNMUŞ OLABİLİR’
Enese Şimşek, bunun bir ‘kukla metin’ olması gerektiğini söyledi. ‘Kukla metin’ müşterilerin daha sonra kendi tercih ettikleri metinle yer değiştireceği ‘yer tutucu’ metin olarak biliniyor. Şimşek, söz konusu video şablonunu, satın alan müşterilerin bunu daha sonra kendi dillerinde bir metinle değiştirmesine izin vermek üzere oluşturmuştu. Şimşek’e göre, Trump videosu, orijinal şablondaki metni olduğu gibi tutmuş olabilir.
Şimşek söz konusu video şablonundan 16 tane sattığını ifade ederken, bu şablon, CNN’e göre, en az iki diğer çevrimiçi videoda daha görüldü. Bunlardan biri ‘kukla’ metin içeren, Facebook’ta yayınlanan Fransızca bir video, diğeri ise YouTube’da yayınlanan bir müzik videosuydu. Her iki videoda da herhangi siyasi bir bağlama rastlanmadı.
‘YAPTIĞINIZ İŞİN BİR ÜLKEYİ SARSTIĞINI HAYAL EDİN…’
CNN, video şablonuna Video Hive’da rastladıktan sonra video şablon sayfasındaki iletişim formu üzerinden Enes Şimşek’le iletişime geçti, Şimşek de eposta yoluyla verdiği yanıtta şablonun yaratıcısının kendisi olduğunu söyledi.
Şimşek, “Siyaseti değiştirmenin benim gücüm olduğunu bilmiyordum… Bundan daha çılgın ne olabilir bilmiyorum. İşinizin bir ülkeyi sarstığını hayal edin…” dedi.
CNN’e göre, web önbelleği de söz konusu şablonun en az bir yıl öncesinde oluşturulduğunu, yani Trump reklamı çevrimiçi olarak yayınlanmadan çok önce yaratıldığını ortaya koydu.
‘LÜTEFEN SAKİN OLUN, NAZİ FALAN DEĞİLİM’
İstanbul yakınlarında yaşayan Şimşek, video şablonunun Trump videosunda kullanıldığını görmesi üzerine Trump’ın kurucusu olduğu Truth Social sosyal medya platformunun ‘[email protected]’ eposta hesabına bir mesaj da göndermiş. Eposta’nın konu kısmına “‘REICH’ video şablonu yazarından’ diye yazan Şimşek, mesajında, “Selam, ben ‘REICH’ video şablonunun ilk yazarıyım. Eğer resmi bir açıklamaya ihtiyaç duyarsanız haber verin” diye yazmış. Fakat, Şimşek’in verdiği bilgiye göre, bu mesaj yanıtsız kalmış.
Şimşek, video şablonuna ev sahipliği yapan Envato platformunun da kendisiyle iletişime geçtiğini, şablonundan ‘birleşmiş Reich’ ifadesini kaldırmasını istediğini, yoksa şablonun silinebileceğini kaydettiğini anlattı. Şişmek, ardından şablondaki ifadeyi değiştirdi ve durumu açıklığa kavuşturmak için bir blog paylaşımı da yaptı.
Başlayan tartışmaların farkında olduğunu söyleyen grafik tasarımcısı Enes Şimşek, insanlara sakin olmalarını söyleyerek, “Tüm Amerika halkını seviyorum. Lütfen sakin olun. Bu sadece bir şablon. Ayrıca Nazi falan da değilim” diye konuştu.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
